expertisecentrum
Doorkijkje: het nieuwe Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
Samen in actie tegen kindermishandeling en huiselijk geweld: dat is waar het nieuwe Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling zich hard voor maakt. Het expertisecentrum ontwikkelt, bundelt en deelt kennis over het thema en neemt hiermee het stokje van de Taskforce en de pilot Centrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling over. We spreken de stuurgroep over de ambities, het delen van kennis en de kracht van netwerksamenwerking.
Voor gezinnen die te maken hebben met structurele onveiligheid waarbij geweld zich blijft herhalen, versterkt de regio Hart van Brabant de aanpak. Dat gebeurt vanuit de ‘one-stop-shop’ gedachte. Professionals met een verschillende achtergrond en expertise (multidisciplinair) werken samen in een Veiligheidsteam, een intensieve samenwerking tussen professionals op het gebied van straf en zorg. Slachtoffers met letsel kunnen straks terecht op een integraal spoedplein bij het ziekenhuis. En het nieuwe Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling verbindt deze en andere ontwikkelingen met elkaar. Denk aan actief kennisdelen, ervaringsdeskundigheid, het versterken van de wijkteams en de specifieke aandacht voor ouderenmishandeling en seksueel geweld. Op het gebied van preventie en activisme neemt het expertisecentrum het stokje over van de Taskforce. De leden van de stuurgroep vertellen wat hun ambities zijn.
‘We hebben in de regio Hart van Brabant een Expertisecentrum voor Huiselijk Geweld en Kindermishandeling waar professionals en vrijwilligers terecht kunnen voor expertise, kennis, ervaringsdeskundigheid en scholing. Met alle kennis en kunde onder één dak. Binnen het Expertisecentrum bundelen organisaties hun krachten én kennis.’
Wat zijn de ambities van expertisecentrum?
‘Het expertisecentrum ontwikkelt, bundelt en deelt kennis over huiselijk geweld en kindermishandeling.We willen dit geweld voorkomen, vroegtijdig signaleren, stoppen en duurzaam oplossen,’ vertelt Ilja van den Hoek. ‘Hiervoor is een andere manier van werken en organiseren nodig. De Taskforce Kindermishandeling heeft deze beweging al aangejaagd, wij nemen het stokje over en houden de winkel tijdens de verbouwing open. Het expertisecentrum brengt vele lijnen rond het thema huiselijk geweld en kindermishandeling samen in een sterk netwerk. We kunnen samen een nog grotere beweging maken naar de voorkant, preventie en vroegsignalering.’
Tom Pietermans knikt instemmend: ‘Het is inderdaad onze rol om alles wat met huiselijk geweld en kindermishandeling te maken heeft, zoals preventie, kennis, ervaringsdeskundigheid en onderzoek, dezelfde kant op te laten stromen. Het gaat ook om borging van activiteiten. Denk aan het Coordinatiepunt Trainingen. We zijn een katalysator, een spin in het web die alles bewaakt.’ Volgens Judith Martens is hiervoor een activistische houding nodig: ‘We hebben een activerende rol en aanjaagfunctie om awareness rondom het thema in de regio hoog te houden. Het is onze opdracht om elementen met elkaar te verbinden.’
Hoe ziet dat er in de praktijk uit, waar ligt de focus?
‘Het inzetten van ervaringsdeskundigheid is van onschatbare waarde om samen echt het verschil te maken. Hier ga ik me enorm voor inzetten binnen het expertiseteam’, zegt Anneke Kuijken vol overtuiging. ‘Zo zijn er binnen elke organisatie mensen werkzaam die zelf huiselijk geweld en/of kindermishandeling hebben meegemaakt en deze ervaringen wellicht zouden willen inzetten. We gaan hen helpen om dat op een kundige manier te kunnen doen. Want als je als organisatie zelf kennis over huiselijk geweld en kindermishandeling in huis hebt, waarom zou je daar dan geen gebruik van maken? Ervaringsdeskundigheid moet een ingrediënt van de hele soep worden.’
Ilja van den hoek haakt hier meteen op in: ‘Mooi wat je zegt Anneke, jij ziet jezelf als aanjager van ervaringsdeskundigheid. Het is mooi dat je altijd zoekt naar mogelijkheden. Zo houden we elkaar scherp. Een tweede focus is het onderwijs. Hiervoor heeft de Taskforce Kindermishandeling een doorlopende leerlijn ontwikkeld die is opgenomen in de Toolkit Praten Helpt. Wij gaan scholen stimuleren om de toolkit te gebruiken en deze gereedschapskist uitbreiden.’ Tom Pietermans vult aan: ‘Het thema agenderen en bespreekbaar maken binnen verschillende beroepsgroepen is belangrijk. We gaan het Coordinatiepunt Trainingen doorontwikkelen. En we hebben een laagdrempelige kennis- en informatiedeling door operationalisering en onderhouden van een digitaal portaal.’
‘Ervaringsdeskundigheid is van onschatbare waarde’
Anneke Kuijken GGz Breburg - Fameus
‘Alle activiteiten die al op touw zijn gezet in onze regio zorgen ervoor dat wij van alle 26 Veilig Thuis organisaties in Nederland het meeste worden gebeld voor advies en ondersteuning. Het onderwerp leeft.’
Tom Pietermans Veilig Thuis Midden-Brabant
Hoe vinden mensen jullie?
‘Het expertisecentrum is geen fysieke plek, er is bewust gekozen voor een netwerksamenwerking’, schetst Tom Pietermans. ‘Het maakt niet uit bij welke hulporganisatie je als inwoner aanklopt: overal kun je rekenen op hulp en word je in contact gebracht met de juiste hulpverleners. Want binnen het netwerk is altijd de juiste steun te vinden.’ Volgens Ilja van den Hoek moet het expertisecentrum er wel voor waken dat het geen organisatie wordt. ‘Juist als een netwerk kunnen we elkaar enorm versterken, gebruik maken van elkaars expertises en elkaar helpen om ervoor te zorgen dat de veiligheid snel weer terugkomt in een gezin.’ Judith Martens valt haar bij: ‘Ja, samen hebben we meer expertise om signalen eerder te zien, eerder te melden en eerder op te lossen.’
Hoe is jullie governance, oftewel de taakverdeling?
Judith Martens legt uit dat de vier organisaties, oftewel de stuurgroep samen de beslissingen nemen: ‘Het gaat om actiegerichtheid en samen aanjagen van een andere kijk op de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling: anders ga je weer apart van elkaar zaken oppakken.’
‘We vertrekken inderdaad vanuit gelijkwaardigheid en nemen beslissingen als expertisecentrum samen’, zegt Tom Pietermans. ‘We benutten het bestuurlijk platform. Dat platform bestaat uit bestuurders van organisaties op het terrein van welzijn, zorg en veiligheid en gemeente. Het platform geeft sturing aan de uitvoering van het regionale programma huiselijk geweld. Wij nemen actiepunten vanuit het platform mee naar ons expertisenetwerk en laten ook actiepunten daar achter.’ Anneke Kuijken vult aan: ‘Natuurlijk bekijken we alles ieder vanuit een eigen blik. Zo benader ik zaken vanuit mijn aanjaagrol van ervaringsdeskundigheid. Hierdoor versterken we elkaar. We lossen samen dingen op in plaats van dat binnen de eigen organisatie te doen.’
‘De infrastructuur moet opnieuw tegen het licht worden gehouden om kennis over geweld laagdrempelig en toegankelijk te maken’
Judith Martens, Sterk Huis
‘We hebben een luis in de pels manier van werken nodig’
Ilja van den Hoek IMW regio Tilburg
Hoe kleuren jullie buiten de lijnen?
Voor Ilja van den Hoek is dat een luis in de pels manier van werken: ‘Dan krijgen we dingen voor elkaar. We zetten ons netwerk in en maken verschillende beroepsgroepen, zoals kappers en woonconsulenten, warm om te helpen bij het signaleren en tegengaan van huiselijk geweld en kindermishandeling.’
‘We moeten mensen erop attent maken dat ze zelf buiten de lijnen kunnen kleuren en ze kennis laten maken met andere kaders’, zegt Anneke Kuijken. ‘Weten we eigenlijk wel wat veiligheid precies is, hoe ziet dat eruit? Met de kennis over een veilige omgeving kan onveiligheid ook eerder worden opgemerkt. Ik ben in een ogenschijnlijk normaal en liefdevol gezin opgegroeid en toch kamp ik met de gevolgen van een onveilige jeugd. Deze onveiligheid zat hem in een constante, stille, zorg die er was over de fysieke gezondheid van mijn vader. Hierdoor durfde ik niet te bouwen op zijn aanwezigheid, een ziekenhuisopname lag altijd op de loer. Ik was altijd op mijn hoede en bezig met zijn sterfelijkheid. Sinds kort weet ik dat dit ook valt onder een van de gezinsprofielen van Augeo. Als mijn ouders toen geweten hadden dat de thuissituatie wellicht onveilig zou voelen voor hun kinderen, dan hadden ze zeker weten hulp gezocht.’
Tom voegt toe dat buiten de lijnen kleuren goed is. ‘Maar wat ik echt zou willen: wat nu wordt gezien als buiten de lijntjes kleuren, binnen de lijnen krijgen. Ik zie al een beweging in het ontschotten: we prikkelen anderen met activisme, we enthousiasmeren en we chockeren soms. We zijn een motor en moeten diezelen om huiselijk geweld en kindermishandeling te stoppen. We hopen dat de Taskforceleden hier een onderdeel van willen blijven uitmaken. Nee daar rekenen we eigenlijk op, want samen hebben we iets op gang gebracht…nu doorpakken.’
Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling
In de regio Hart van Brabant hebben we een flinke ambitie: huiselijk geweld en kindermishandeling voorkomen, vroegtijdig signaleren, stoppen en duurzaam oplossen. Daar maken wij ons hard voor. In het Regionale Expertisecentrum Huiselijk Geweld en Kindermishandeling bundelen organisaties hun krachten én kennis. Professionals en vrijwilligers kunnen bij het Expertisecentrum terecht voor expertise, kennis, ervaringsdeskundigheid en scholing. Ook activiteiten van de regionale Taskforce Kindermishandeling krijgen een plek binnen het centrum.
Om zo veel mogelijk inwoners, professionals en vrijwilligers te bereiken willen we laagdrempelig zijn. Door mensen op verschillende momenten te ontmoeten en te voorzien van advies. Fysiek of digitaal. We werken vraaggericht, door de behoeften scherp in beeld te krijgen en daarop goed aan te sluiten. Om kennis op zo’n manier aan te bieden dat het blijft en beklijft. Proactief, door gevraagd en ongevraagd de maatschappelijke schijnwerper op het thema te blijven richten. Zo maken we in onze regio samen écht het verschil.