Jongerencampagne

Campagne voor
meer kennis en bewustwording bij jongeren

Het is belangrijk dat jongeren leren wat kindermishandeling is. En hoe ze voor zichzelf en voor een ander kunnen opkomen om geweld te stoppen. Maar hoe bereik je jongeren? We bespreken het met jongeren zelf en een campagnemaker.

Jongerencommunicatiebureau Jong & Je Wil Wat boog zich over deze vraag en bedacht samen met jongeren de ingrediënten voor een jongerencampagne. Nina Hoek van Dijke: ‘We vonden het opvallend dat uit ons onderzoek naar voren kwam dat jongeren die worden mishandeld niet weten dat het niet normaal is wat er thuis gebeurt. En voor jongeren die veilig opgroeien is het vaak een ver van je bed show. Maar het kan iedereen overkomen. Het is dus belangrijk dat jongeren weten wat kindermishandeling is en wat je kunt doen als je het meemaakt of als je het ziet gebeuren. Zichtbaarheid en aandacht voor het thema is daarom enorm belangrijk.’

Ervaringsverhalen

Zo kunnen jongeren online het verhaal lezen van Fleur. Zij vertelt hoe ze opkwam voor haar vriendin Jill die misbruikt werd door haar oom. En Vera vertelt hoe ze opkwam voor haarzelf nadat ze jarenlang was geslagen door haar moeder. ‘Als je zulke persoonlijke verhalen of filmpjes voorbij laat komen tijdens een les op school, nemen jongeren echt de tijd om over zo’n moeilijk thema te praten’, denkt Sanne (18). ‘Dat merk ik ook bij mezelf. Ik heb deze verhalen ook gelezen en ben anders gaan kijken. Want signalen van huiselijk geweld en kindermishandeling zijn vaak veel subtieler dan de blauwe plekken. Ook denk je dan na over wat je zelf zou doen als bijvoorbeeld een vriend of vriendin thuis niet veilig is.’

Catchy campagne

Maaike (24) heeft zelf huiselijk geweld meegemaakt. Haar stiefmoeder mishandelde haar emotioneel en fysiek. ‘Ik heb de jongerencampagne gezien. De campagne is catchy, het spreekt jongeren aan: ik zie dat er goed over is nagedacht samen met jongeren. De beelden zijn niet te heftig, maar zorgen er wel voor dat jongeren ervoor openstaan om hun gedachten over het thema met elkaar uit te wisselen. Of ik zelf eerder iemand in vertrouwen had genomen als ik de campagne had gezien toen ik 16 was? Dat weet ik niet: ik denk dat je er ook klaar voor moet zijn om je verhaal te delen. Een campagne kan wel het laatste zetje geven. Als ik de verhalen toen had gelezen, wist ik misschien eerder dat wat bij mij thuis gebeurde niet ok was.’

Campagnes kunnen ook volgens Nina zeker iets in gang zetten. ‘Het lezen en zien van persoonlijke verhalen kan jongeren aanzetten om over het thema na te denken en erover te praten. Aan de hand van zulke verhalen kunnen leerkrachten het gesprek aangaan in de klas, of jongerenwerkers met jongeren op straat. De regio Hart van Brabant is erg actief bezig met het onderwerp, dat moet worden voortgezet. Het is zaak jongeren hier zelf bij te betrekken zodat je aansluit bij hun belevingswereld.’

Hartenkreet

Maaike denkt dat er een jaarlijks terugkerende campagne moet komen: online en fysiek op scholen. ‘Tijdens de weerbaarheidstraining Marietje Kessels Project vertellen kinderen soms dat zij thuis niet veilig zijn. Zoiets zou je ook in het voortgezet onderwijs moeten doen: met elkaar in gesprek gaan over kindermishandeling. Ik geef zelf ook wel eens een gastles en ik merk dat het jongeren veel inzichten geeft. Zo dachten leerlingen dat mijn tweelingzus het vast wel heeft gemerkt dat ik werd mishandeld. Zij woonde bij onze vader en ik bij onze moeder en haar vrouw. Maar mijn zus heeft er echt niets van gemerkt. Het is belangrijk dat jongeren zulke inzichten krijgen. Vraag jongeren wat zij willen, spuit ze niet plat met teveel informatie. Maak het niet te zwaar, gebruik frisse kleuren of eens een qr-code op een poster. Dan blijf je jongeren bereiken.’

Over de jongerencampagne

Huidige campagnes over signaleren van huiselijk geweld en kindermishandeling zijn gericht op volwassenen. Jongeren kunnen echter ook een belangrijke rol spelen in de aanpak van huiselijk geweld en kindermishandeling. Maar net zoals volwassenen, zijn de meeste jongeren niet bekend met de signalen van kindermishandeling en missen ze de tools om het bespreekbaar te maken. Erover praten met vriendjes en vriendinnetjes zou al een enorme winst zijn. Zo voelt een slachtoffer zich niet meer alleen en weet hij/zij dat het niet normaal is wat er bij hem/haar thuis gebeurt. Een slachtoffer wordt zo meer gestimuleerd om hulp te zoeken. Het maakt jongeren weerbaarder.

Samen met jongeren

We weten dat het niet gemakkelijk is om jongeren te bereiken. We weten dat we jongeren moeten aanspreken in hun eigen taal en een laagdrempelig handelingsperspectief moeten bieden. Maar hoe doen we dat? Jongerencommunicatiebureau Jong & Je Wil Wat heeft in opdracht van de Taskforce samen met jongeren en ervaringsdeskundigen de ingrediënten voor een campagne bedacht.

Inzichten

Uit verschillende groepsgesprekken en diepte-interviews bleek onder andere:

Jongeren weten niet wat ze precies kunnen doen als ze denken dat een vriend/vriendin van hen wordt mishandeld. Enkelen noemen dat je kunt bellen naar de Kindertelefoon, naar een docent/mentor kunt gaan of de politie kunt bellen. Ze weten echter niet hoe ze dit moeten aanpakken.
Leeftijdsgenoten kunnen volgens jongeren de volgende rol spelen als het gaat om kindermishandeling. Bijvoorbeeld een luisterend oor bieden aan een slachtoffer, het gesprek aangaan met een slachtoffer, voorkomen dat slachtoffers zich afzonderen en eenzaam worden of samen met het slachtoffer zoeken naar hulp.
Jongeren weten niet wat er gebeurt met de informatie die zij doorgeven aan instanties zoals politie/Kindertelefoon. Ze zijn bang dat hun informatie in verkeerde handen valt en dat ze het slachtoffer verder in de problemen brengen.

Volgens jongeren moet de nadruk in de campagne liggen op de aanzet tot actie. Het moet laagdrempelig zijn om hulp te zoeken. Daarvoor is volgens hen het volgende nodig:

Tekst moet jongeren aanspreken op hun eigen rol en verantwoordelijkheid.
Duidelijk aangeven hoe/waar/bij wie je hulp kunt zoeken.
Begrijpelijke taal gebruiken
Schrijven in je/jij vorm
De campagne moet opvallen, bijvoorbeeld door felle kleuren te gebruiken in plaats van donkere, sombere kleuren.
Geen beelden gebruiken die afschrikken of schokerend zijn. Dat verhoogt de drempel om actie te ondernemen.
Jongeren willen in de campagne duidelijk zien wat precies de signalen en (uiterlijke) kenmerken zijn van kindermishandeling. Dit helpt hen mishandeling te herkennen. ‘Zij ziet er verwaarloosd uit’ snappen jongeren niet. Kale plekken op het hoofd of in stinkende kleren naar school komen wel.
Jongeren denken dat het goed is om de term ‘kindermishandeling’ in de campagne te benoemen, zodat je duidelijk weet wanneer iets precies kindermishandeling is. De term moet wel subtiel worden benoemd, zodat het niet afschrikt. Niet direct bovenaan de campagne, maar eerder onderaan.
Jongeren geven aan dat online kanalen de belangrijkste kanalen zijn voor de campagne. Daarnaast denken velen dat posters op scholen ook kunnen werken.
De campagne moet volgens jongeren herkenbare situaties laten zien, zodat zij zich kunnen inleven. Denk aan een kind die door zijn ouders wordt uitgescholden of geen aandacht krijgt.
Jongeren willen jongeren terugzien van hun leeftijd, zodat zij zich makkelijk kunnen inleven.
Veel jongeren vinden het belangrijk dat de campagne benadrukt dat je veilig en vertrouwelijk je zorgen kunt melden. Jongeren willen ook weten waar hun informatie terecht komt en wat ermee gebeurt.
Jongeren willen met de campagne niet alleen weten hoe zij hulp kunnen zoeken, maar ook hoe zij het gesprek kunnen aangaan met vrienden/vriendinnen.

De campagne

De campagne bestaat uit twee fases. In de eerste fase staat bewustwording centraal. Vier verschillende situaties worden via social media aan jongeren getoond, met de vraag: is het oké als jij of een vriend/vriendin dit thuis meemaakt?

In de tweede fase vertellen jongeren hoe ze voor zichzelf, of voor een ander zijn opgekomen om het geweld te stoppen. De campagne loopt via Instagram en Snapchat. Twee kanalen waar we met name jongeren kunnen bereiken.